Trong thời đại số, câu hỏi “dữ liệu của doanh nghiệp đang được lưu trữ ở đâu?” không còn là vấn đề kỹ thuật, mà đã trở thành một yếu tố chiến lược sống còn. Khi dữ liệu trở thành tài sản có giá trị ngang với tài chính, hạ tầng hay công nghệ lõi, vị trí vật lý nơi dữ liệu được đặt – tức “định vị dữ liệu” – trở thành một phần không thể tách rời của chủ quyền số, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát, bảo vệ và khai thác giá trị của dữ liệu.
Tại Việt Nam, bối cảnh pháp lý đang dần siết chặt yêu cầu về định vị dữ liệu, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xử lý dữ liệu cá nhân, tài chính, viễn thông hoặc dữ liệu liên quan đến an ninh quốc gia. Nghị định 53/2022 và Nghị định 13/2023 đặt ra yêu cầu rõ ràng: nhiều loại dữ liệu quan trọng phải được lưu trữ trong lãnh thổ Việt Nam hoặc phải có bản sao đặt tại Việt Nam. Điều này không chỉ phản ánh chủ trương tăng cường quản lý của Nhà nước, mà còn là xu hướng chung trên thế giới – nơi dữ liệu đang ngày càng được nhìn nhận như một phần mở rộng của chủ quyền quốc gia.
Từ góc độ doanh nghiệp, câu chuyện không còn chỉ là tốc độ truy cập hay chi phí lưu trữ, mà là khả năng kiểm soát dữ liệu trong không gian pháp lý nội địa. Khi dữ liệu được lưu tại các trung tâm ở nước ngoài – như Singapore, Hong Kong hay Mỹ – doanh nghiệp đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn: truy cập bị chậm trễ, rò rỉ dữ liệu xuyên biên giới, hoặc xung đột pháp lý giữa các quốc gia. Ngược lại, nếu dữ liệu được lưu trữ trong nước, doanh nghiệp có lợi thế rõ rệt trong việc tuân thủ pháp luật, tăng tính chủ động về bảo mật, và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của khách hàng và cơ quan chức năng.
Trong bối cảnh đó, các dự án trung tâm dữ liệu quy mô lớn trong nước đang trở thành tâm điểm đầu tư của cả khu vực công và tư nhân. Một trong những ví dụ nổi bật là dự án Trung tâm Dữ liệu AI của DCH tại Bà Rịa – Vũng Tàu. Dự án này được thiết kế để đáp ứng cả yêu cầu lưu trữ dữ liệu trong nước và nhu cầu xử lý dữ liệu cường độ cao phục vụ các mô hình trí tuệ nhân tạo, điện toán hiệu năng cao (HPC) và các ứng dụng số hóa doanh nghiệp.
Theo kế hoạch, Trung tâm Dữ liệu AI của DCH sẽ đi vào vận hành từ cuối năm 2026, với hạ tầng đạt chuẩn Tier III, kết nối trực tiếp với hệ thống cáp quang trục quốc gia và các tuyến quốc tế. Điểm đặc biệt là DCH định hướng không chỉ cung cấp không gian lưu trữ thuần túy, mà còn phát triển nền tảng điện toán đám mây nội địa, đồng thời tích hợp các lớp bảo mật dữ liệu và quản trị định vị theo quy định của pháp luật Việt Nam. Dự án này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò là trung tâm điều phối dữ liệu chiến lược cho doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính, y tế, giáo dục và AI.
Sự xuất hiện của những trung tâm dữ liệu hiện đại trong nước như DCH là minh chứng cho việc chủ quyền dữ liệu không chỉ là một khái niệm chính sách, mà đang trở thành động lực đầu tư mới trong nền kinh tế số. Những doanh nghiệp và nhà đầu tư đón đầu xu hướng này không chỉ củng cố năng lực công nghệ, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh về pháp lý, bảo mật và tốc độ phục hồi trong bối cảnh ngày càng phức tạp của môi trường số toàn cầu.
Trong tương lai gần, lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ sẽ không còn dựa vào giá rẻ hay quy mô, mà sẽ xoay quanh khả năng đáp ứng yêu cầu định vị và chủ quyền dữ liệu. Bởi vì dữ liệu không chỉ là tài nguyên – đó là phần mở rộng của lãnh thổ số, và là nền tảng để doanh nghiệp phát triển một cách độc lập, an toàn và bền vững.