Ngày nay, khi mọi dịch vụ – từ chính phủ điện tử, thương mại điện tử, đến trí tuệ nhân tạo – đều phụ thuộc vào dữ liệu, hạ tầng truyền dẫn cáp quang trục chính trở thành yếu tố sống còn của mọi quốc gia và doanh nghiệp. Đặc biệt tại Việt Nam, với vị trí chiến lược tại trung tâm Đông Nam Á, việc đầu tư tuyến cáp quang trục không chỉ nhằm phục vụ nhu cầu nội địa mà còn là cơ hội để trở thành trung tâm trung chuyển dữ liệu khu vực. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực đầu tư dài hạn, đòi hỏi sự tính toán kỹ lưỡng để tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành và tận dụng tối đa giá trị thương mại.
Đường trục cáp quang có thể được hình dung như hệ thống “xương sống” của toàn bộ mạng viễn thông. Nó nối kết các đô thị lớn, trung tâm dữ liệu, các khu công nghiệp, các điểm kết nối quốc tế – và đóng vai trò như một cao tốc dữ liệu tốc độ cao. Tuy nhiên, chi phí xây dựng một tuyến cáp như vậy là rất lớn, bao gồm chi phí khảo sát, thi công hạ tầng ngầm hoặc treo, trang bị thiết bị truyền dẫn, cấp phép pháp lý và chi phí vận hành liên tục trong hàng chục năm.
Một trong những giải pháp trọng yếu để tối ưu hóa chi phí đầu tư đường trục cáp quang chính là mở rộng hợp tác quốc tế ngay từ giai đoạn thiết kế mạng lưới. Tập đoàn DCH, với định hướng trở thành một trong những nhà cung cấp hạ tầng viễn thông – trung tâm dữ liệu hàng đầu Việt Nam, đang chủ động thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác với các đối tác toàn cầu, bao gồm nhà mạng viễn thông quốc tế, tập đoàn công nghệ và các đơn vị khai thác cáp biển. Việc hợp tác không chỉ giúp chia sẻ chi phí đầu tư mà còn mở ra cơ hội kết nối xuyên biên giới – từ đó tạo lợi thế chiến lược cho Việt Nam trong bản đồ dữ liệu toàn cầu.
Cụ thể, DCH Telecom (đơn vị thành viên của tập đoàn DCH) đang có kế hoạchh triển khai xây dựng hệ thống tuyến truyền dẫn trục Bắc – Nam kết hợp tuyến kết nối quốc tế đi qua cửa khẩu Mộc Bài, Lào Cai, và các điểm đấu nối với tuyến cáp biển quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh, và Vũng Tàu… Các tuyến này sẽ đóng vai trò trung chuyển cho lưu lượng dữ liệu từ các nước láng giềng như Campuchia, Lào, Thái Lan và cả Trung Quốc, mở ra cơ hội thương mại lớn khi Việt Nam trở thành cửa ngõ kết nối của khu vực với thế giới.
Không dừng lại ở khía cạnh đầu tư hạ tầng, DCH Telecom còn chủ trương khai thác tối đa giá trị kinh tế của hệ thống truyền dẫn bằng nhiều mô hình kinh doanh đa dạng. Một trong những hướng đi hiệu quả là dự kiến cho thuê lại hạ tầng truyền dẫn theo mô hình IRU (Indefeasible Right of Use) đối với khách hàng đặc biệt – tức khách hàng (các nhà mạng, tập đoàn công nghệ, tổ chức tài chính, OTT quốc tế…) sẽ thuê quyền sử dụng một phần dung lượng cáp trong thời gian dài (10–20 năm), mang lại dòng tiền ổn định và giúp hoàn vốn nhanh. Ngoài ra, DCH Telecom còn cung cấp dịch vụ dark fiber – cho phép đối tác thuê sợi quang chưa sử dụng để tự vận hành thiết bị truyền dẫn của họ, đồng thời cung cấp dịch vụ truyền dẫn trọn gói theo yêu cầu (managed transmission services).
Bên cạnh đó, để tối ưu chi phí xây dựng, DCH Telecom áp dụng mô hình đầu tư theo giai đoạn, triển khai đường trục cáp quang với cấu trúc mở – cho phép mở rộng dễ dàng trong tương lai mà không cần phá dỡ hoặc nâng cấp lại toàn tuyến. DCH cũng tích cực tận dụng hạ tầng có sẵn của các đối tác như: ngành điện lực, giao thông, đường sắt, các công ty truyền hình cáp …. để thi công tuyến cáp quang hợp tác song song, từ đó tiết giảm đáng kể chi phí hạ tầng. Việc sử dụng công nghệ DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing) trong hệ thống truyền dẫn cũng cho phép tăng dung lượng lên hàng trăm Tbps mà không cần đầu tư thêm sợi quang mới, giúp khai thác tối đa giá trị trên từng km cáp.
Điểm đặc biệt trong mô hình của DCH là chiến lược kết nối trực tiếp với các trung tâm dữ liệu AI, các cụm hạ tầng Cloud và các điểm giao tiếp Internet (IXP). Điều này giúp giảm độ trễ (latency), tối ưu hóa chất lượng dịch vụ và mở rộng kênh khai thác khách hàng từ các nền tảng số, công ty fintech, ngân hàng và cả chính phủ điện tử. Khi tuyến truyền dẫn được thiết kế như một phần tích hợp trong hệ sinh thái số toàn diện, chi phí đầu tư không còn đơn thuần là “chi phí” mà trở thành “tài sản hạ tầng” có khả năng sinh lời trong dài hạn.
Rõ ràng, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và nhu cầu băng thông không ngừng tăng, bài toán đầu tư đường trục cáp quang chính không còn là cuộc chơi riêng lẻ của từng doanh nghiệp. Thay vào đó, nó đòi hỏi một tầm nhìn chiến lược, khả năng liên kết quốc tế và tư duy kinh doanh hiện đại. Với định hướng đúng đắn, sự chủ động trong hợp tác quốc tế và mô hình khai thác linh hoạt, DCH nói chung và DCH Telecom nói riêng, đang cho thấy một hướng đi khả thi, và hiệu quả để biến hạ tầng truyền dẫn trở thành nền móng cho sự phát triển bền vững của kinh tế số Việt Nam trong những thập kỷ tới.